Kamień na zębach - wszystko co musisz o nim wiedzieć!

Zdecydowana większość z Nas miała przynajmniej raz w życiu usuwany kamień nazębny. Ta nieestetyczna dolegliwość może pojawiać się na skutek występowania różnych przyczyn i w każdym wieku. Dowiedz się, czym jest kamień nazębny, jakie są przyczyny i objawy jego występowania, jak usunąć kamień na zębach i wiele więcej czytając dalej.

Czym jest kamień nazębny?

Kamień na zębach to zmineralizowana płytka nazębna. W jej skład wchodzą: złuszczone komórki nabłonka, substancje zawarte w ślinie, resztki pokarmu, związki fosforu, związki wapnia i bakterie. Kamień odkłada się przede wszystkim na zewnętrznej oraz wewnętrznej stronie zęba i pomiędzy nimi. Zdarza się, że znajduje się on również pod dziąsłami.

Jak powstaje kamień na zębach?

Proces powstawania kamienia na zębach rozpoczyna się kilka godzin po wyszczotkowaniu zębów. Resztki pokarmu, ślina, czy bakterie zaczynają tworzyć na zębach osad, który nazywany jest płytką nazębną. Gdy nie usuniemy jej (np. poprzez umycie zębów) zacznie ona twardnieć i ulegać procesowi mineralizacji, co spowoduje odkładanie się jej właśnie w formie kamienia nazębnego. Kamień na zębach jest początkowo żółty, a z czasem zaczyna ciemnieć. Nieusunięty może być przyczyną chorób zębów i dziąseł, takich jak paradontoza.

Dlaczego warto usunąć kamień nazębny?

Kamień nazębny zawiera liczne bakterie. Te bakterie produkują kwasy, które mogą demineralizować szkliwo zębów, a to prowadzi do próchnicy. Proces ten zaczyna się od powierzchni zęba i może spowodować powstawanie ubytków. Nieleczone ubytki mogą sięgać głębiej do miazgi zęba, powodując ból i infekcję. Poza tym kamień na zębach tworzy porowatą powierzchnię, która sprzyja dalszemu gromadzeniu się płytki bakteryjnej. To natomiast przyspiesza proces próchnicotwórczy.

Bakterie zawarte w kamieniu nazębnym są głównym czynnikiem etiologicznym zapalenia dziąseł. Objawia się ono ich krwawieniem, zaczerwienieniem i obrzękiem. Nieleczone zapalenie dziąseł może prowadzić do paradontozy.

Kamień nazębny, szczególnie poddziąsłowy, powoduje stan zapalny przyzębia. Taki stan prowadzi do powstawania kieszonek przyzębnych. Są to przestrzenie pomiędzy dziąsłem, a zębem, które mogą wypełniać się bakteriami i resztkami pokarmowymi, pogłębiając stan zapalny. Przewlekłe zapalenie przyzębia prowadzi do utraty jego kości i tkanki, co może skutkować luźnymi zębami i ostatecznie ich utratą.

Kolejną ważna kwestią jest fakt, że kamień na zębach ma tendencję do przyjmowania różnych barw, w zależności od diety i nawyków pacjenta. Może to powodować, że zęby wyglądają na żółte, brązowe lub nawet czarne, co wpływa negatywnie na estetykę uśmiechu.

Zdrowotne konsekwencje nie usunięcia kamienia na zębach:

• Kamień nazębny jest szorstki. To sprawia, że łatwiej przylegają do niego bakterie, pogarszając stan zdrowia jamy ustnej.
• Nieleczony kamień na zębach może prowadzić do poważnych infekcji, które mogą się rozprzestrzeniać poza jamę ustną, wpływając negatywnie na ogólny stan zdrowia.
• Ból i dyskomfort związany z chorobami dziąseł i przyzębia mogą wpływać na jakość życia, np. utrudniając jedzenie, mówienie, czy codzienne funkcjonowanie.
• Koszty leczenia zaawansowanych chorób jamy ustnej mogą być znacznie wyższe niż profilaktyczne zabiegi usuwania kamienia nazębnego.

Usuwanie kamienia nazębnego jest kluczowe zarówno dla utrzymania zdrowia jamy ustnej, jak i ogólnego stanu zdrowia. Regularne zabiegi higienizacyjne pomagają zapobiegać poważnym problemom zdrowotnym, a także zapewniają estetyczny i zdrowy uśmiech.

Przyczyny powstawania kamienia nazębnego

Do głównych przyczyn powstawania kamienia na zębach należą:

• Mineralizacja płytki nazębnej - sole mineralne to naturalny element śliny. Jeśli na powierzchni zębów dojdzie do nadmiernego nagromadzenia się jej ilości, zaczyna ona się wytrącać w formie małych kamieni. Jeśli pacjent ma zasadowy odczyn śliny i zawiera ona większe ilości fosforanów, wówczas dochodzi do większej skłonności zalegania kamienia na zębach.
• Brak regularnej higieny jamy ustnej - jest to najczęstsza przyczyna występowania kamienia nazębnego. Nieregularne lub niedokładne mycie zębów oraz brak nikowania przestrzeni międzyzębowych powoduje, że nadmiernie nagromadzają się na zębach resztki jedzenia, sole mineralne i bakterie.

• Wpływ diety na powstawanie kamienia - mowa tu przede wszystkim o diecie bogatej w cukry i skrobię. Spożywanie ich dużej ilości przyczynia się do wzrostu ilości bakterii w jamie ustnej. Bakterie natomiast zmieniają cukry i skrobię w kwas, który demineralizuje szkliwo, a to powoduje powstawanie kamienia.

Czynniki ryzyka:

• Palenie tytoniu - jest to bardzo częsta przyczyna powstawania kamienia na zębach. Substancje chemiczne, które zawiera tytoń mogą tak wpływać na ślinę, że utrudniają jej funkcję, czyli oczyszczanie jamy ustnej. 
• Spożywanie alkoholu - duże ilości alkoholu spożywane w stosunkowo krótkich odstępach czasu także mogą być powodem wystąpienia kamienia nazębnego. Alkohol zawiera cukry, a tymi odżywiają się bakterie, niszcząc przy tym szkliwo. Jeśli organizm nie ma wystarczającej ilości czasu na naprawę szkliwa, a płytka nazębna nie zostaje usunięta, to bakterie tworzą jej więcej. Takie działanie prowadzi do powstawania kamienia na zębach.
• Genetyka - genetyka również może wpływać na problem pojawiającego się kamienia na zębach. Niektóre osoby mogą mieć genetyczne predyspozycje do tworzenia się kamienia nazębnego. W takim przypadku odpowiednia higiena jamy ustnej i regularne wizyty u stomatologa są kluczowe. 

Wiesz już czym jest i jakie są przyczyny powstawania kamienia na zębach, ale jakie są tego objawy?

Objawy kamienia nazębnego

Kamień nazębny rozpoznać można głównie po białym lub żółtym osadzie, który pojawia się najczęściej między zębami i nie ma możliwości usunięcia go szczoteczką lub nicią dentystyczną. Tego typu problemy mogą także powodować nieświeży zapach z ust. Oprócz tego w bardziej zaawansowanych przypadkach można zaobserwować krwawienie z dziąseł, np. podczas szczotkowania zębów. Jest to spowodowane zapaleniem dziąseł. 

Również takie objawy jak nadwrażliwość zębów na ciepło i zimno, czy ból i zwiotczenie dziąseł może świadczyć o pojawieniu się kamienia na zębach. Długotrwałe zaniedbanie usuwania kamienia nazębnego może doprowadzić do poważnych problemów w jamie ustnej, jak np. próchnica, czy wypadanie zębów. 

Zatem w jaki sposób usunąć kamień powstający na zębach?

Metody usuwania kamienia nazębnego

Kamień nazębny można usunąć zarówno w gabinecie stomatologicznym, jak i domowymi sposobami. Do profesjonalnych zabiegów dentystycznych usuwających kamień z zębów zaliczamy:

• Skaling naddziąsłowy i poddziąsłowy - jest to zabieg, który wykorzystuje ultradźwięki do usunięcia kamienia nazębnego. Przeciwwskazaniem do tego typu procedury jest posiadanie rozrusznika serca. Po skalingu nie zaleca się spożywania napojów kolorowych, typu kawa, czy herbata przez około 3-4 godziny. Może także wystąpić tymczasowa nadwrażliwość zębów lub delikatne krwawienie dziąseł. Tego typu objawy powinny ustąpić samoczynnie po kilku dniach. 
• Piaskowanie zębów - ten rodzaj zabiegu oprócz usunięcia kamienia nazębnego zmniejsza także przebarwienia, które pojawiają się np. po piciu herbaty lub kawy. Polega on na skierowaniu na szkliwo strumienia wody, która jest zmieszana ze specjalnym piaskiem stomatologicznym. Przeciwwskazaniami do tego typu procedury są występujące owrzodzenia w jamie ustnej lub przewlekłe problemy z płucami (np. astma oskrzelowa).
• Polerowanie szkliwa - wykonuje się ją na końcu higienizacji zębów z wykorzystaniem past polerskich. Powoduje ono efekt gładkości na zębach. 

Natomiast do domowych sposobów  na pozbycie się kamienia z zębów należą:

• Soda oczyszczona - jest to częsty składnik past wybielających i usuwających kamień z zębów. Aby usunąć kamień za jej pomocą najlepiej jest przygotować pastę. W jej skład wchodzić będzie soda oczyszczona i olej kokosowy. Taką pastą należy szczotkować zęby 2x dziennie przez tydzień. Ten sposób najlepiej sprawdzi się na początku powstawania kamienia oraz po usunięciu go u dentysty, jako podtrzymanie efektu. Warto także pamiętać, że soda dodatkowo zmniejsza przebarwienia, które występują np. po kawie.
• Woda utleniona - jest to dość mało skuteczny sposób na usunięcia kamienia z zębów, ale nie jest pozbawiony zalet. Przede wszystkim jest to sposób ekonomiczny (większość z nas ma wodę utlenioną w swojej domowej apteczce), działa przeciwbakteryjnie oraz wybiela zęby. 
• Ocet jabłkowy - jest to sposób, który bardziej zapobiega powstawaniu kamienia nazębnego, niż go usuwa. Mimo to, uważa się go za jeden z lepszych do tego sposobów. Dodatkowo ocet jabłkowy posiada właściwości przeciwpróchnicze. 
• Szałwia - ma ona duże właściwości antyseptyczne, a to wspiera także walkę z kamieniem na zębach. Aby usunąć kamień należy płukać naparem z szałwii jamę ustną przez około 3-4 min przez tydzień. 
• Węgiel aktywny - jest to obecnie bardzo popularny składnik wielu produktów kosmetycznych. Wiele osób uważa, że węgiel aktywny świetne usuwa kamień z zębów. Jednak niestety nie jest to prawdą. Ma on bowiem niski współczynnik ścieralności, ale za to dobre właściwości absorbujące. Dobrze sprawdzi się w celu usunięcia osadu lub przebarwień z zębów.

Należy pamiętać, że żaden z tych sposobów nie usunie kamienia z zębów na stałe. Aby jak najdłużej podtrzymać efekt należy regularnie i dokładnie myć zęby oraz nie zapominać o nitkowaniu ich i płukaniu jamy ustnej.

Częstotliwość usuwania kamienia nazębnego

Kamień nazębny według zaleceń stomatologów powinno się usuwać co najmniej raz w roku. Jeśli masz predyspozycje do powstawania go, to zabieg ten zaleca się powtarzać częściej, czyli średnio dwa razy w roku. Pacjenci, którzy zmagają się z chorobami dziąseł i przyzębia natomiast powinni wykonywać zabieg usuwania kamienia nazębnego co około cztery miesiące. Warto także regularnie kontrolować stan zębów u dentysty oraz zwracać szczególną uwagę na dokładność wykonywania higieny jamy ustnej, aby maksymalnie zminimalizować problem osadzania się kamienia na zębach.

Usuwanie kamienia nazębnego - cena

Ceny zabiegów usuwania kamienia z zębów będą różnić się w zależności od lokalizacji gabinetu dentystycznego, jego prestiżu, doświadczenia lekarzy, czy rodzaju zabiegu. Nie są to jednak drogie procedury. Średni koszt jednorazowego usunięcia kamienia waha się w przedziale 150-300 zł. Ceny te będą wyższe w przypadku połączenia kilku zabiegów. Jeśli chcesz poznać dokładne ceny zapraszamy do zapoznania się z naszym cennikiem. 

Zapobieganie odkładaniu się kamienia nazębnego

Do najlepszych metod zapobiegania powstawaniu kamienia na zębach należą:

• Regularna i odpowiednia higiena jamy ustnej - regularne szczotkowanie zębów z użyciem nici dentystycznej oraz płynu do płukania jamy ustnej jest tu kluczowe. Powinno się myć zęby co najmniej 2x dziennie (rano i wieczorem). Jest to optymalny czas usunięcia płytki nazębnej, aby nie powstał kamień na zębach. 
• Regularne kontrole u stomatologa - tego typu kontrolę powinno się wykonywać co najmniej raz w roku. To pozwoli zareagować w porę na powstający kamień na zębach. 
• Dieta - unikanie cukrów i skrobi wspomoże zminimalizowanie powstawania kamienia na zębach. Warto także zadbać o zdrową dietę, ponieważ nasz stan zdrowia wpływa na stan naszych zębów.
• Unikanie palenia i spożywania alkoholu - obie te używki zwiększają ryzyko wzrostu płytki nazębnej, a to przyczynia się do powstawania kamienia na zębach. Jeśli chcemy tego uniknąć powinniśmy ograniczyć spożywanie alkoholu i palenie papierosów. 

Oprócz wyżej wymienionych sposobów ważny też jest wybór odpowiedniej pasty i szczoteczki do zębów. Więcej na ten temat dowiesz się czytając dalej.

Pasty do zębów na kamień nazębny

Podczas wyboru pasty do zębów warto zwrócić uwagę na jej skład. Pasta, która pomoże zapobiegać powstawaniu kamienia powinna mieć w składzie chlorheksydynę, która rozpuszcza płytkę nazębną i działa przeciwbakteryjnie. Częstym składnikiem jest również cetylpirydyna, która hamuje proces krystalizacji kamienia na zębach. Oprócz tego ważnym składnikiem jest także fluor, który odbudowuje strukturę szkliwa. 

Wybór odpowiedniej szczoteczki jest równie ważny dla utrzymania odpowiedniej higieny jamy ustnej. Szczoteczki elektryczne i soniczne skuteczniej usuwają płytkę nazębną, co minimalizuje pojawienie się kamienia nazębnego.Tego typu szczoteczki nie wymagają także specjalnej techniki szczotkowania, ponieważ same generują odpowiedni ruch. 

Związek kamienia nazębnego z próchnicą i chorobami dziąseł

Kamień nazębny wpływa na rozwój próchnicy w jamie ustnej. W płytce nazębnej obecnych jest wiele bakterii, które odpowiadają za demineralizację powierzchni zębów. Skutkuje to rozwojem próchnicy, która najczęściej ujawnia się po usunięciu złogów kamienia. Próchnica może natomiast powodować stan zapalny jamy ustnej. 

Kamień nazębny występuje także pod dziąsłami, a to może powodować stany zapalne dziąseł i inne poważne problemy z nimi, np. paradontozę. 

Mity i fakty na temat kamienia nazębnego

Przykłady mitów dotyczących kamienia nazębnego:

1. Mit: Kamień nazębny jest nieszkodliwy i nie trzeba go usuwać.
   • Fakt: Kamień nazębny zawiera bakterie, które mogą powodować próchnicę, choroby dziąseł i inne poważne problemy zdrowotne jamy ustnej. Usuwanie kamienia jest kluczowe dla utrzymania zdrowia zębów i dziąseł.
2. Mit: Kamień nazębny można usunąć domowymi metodami.
   • Fakt: Choć niektóre domowe metody mogą pomóc w zapobieganiu powstawaniu kamienia, tylko profesjonalne zabiegi stomatologiczne, takie jak skaling i piaskowanie, mogą skutecznie usunąć już zmineralizowany kamień.
3. Mit: Szczotkowanie zębów bardzo twardą szczoteczką usuwa kamień nazębny.
   • Fakt: Twarda szczoteczka może uszkodzić szkliwo i dziąsła, ale nie jest w stanie usunąć zmineralizowanego kamienia. Zaleca się używanie szczoteczek o średniej twardości włosia i regularne wizyty u dentysty.
4. Mit: Kamień nazębny dotyka tylko osoby, które nie dbają o higienę jamy ustnej.
   • Fakt: Nawet osoby regularnie dbające o higienę jamy ustnej mogą doświadczać problemów z kamieniem nazębnym, szczególnie, jeśli mają predyspozycje genetyczne lub spożywają dużo produktów sprzyjających jego powstawaniu.

Najnowsze badania i odkrycia dotyczące kamienia nazębnego:

1. Odkrycie nowych bakterii w kamieniu nazębnym:
   • Najnowsze badania mikrobiologiczne zidentyfikowały nowe szczepy bakterii obecne w kamieniu nazębnym, które są szczególnie agresywne w powodowaniu próchnicy i chorób przyzębia.
2. Wpływ genetyki na powstawanie kamienia nazębnego:
   • Badania genetyczne sugerują, że predyspozycje do szybszego odkładania się kamienia nazębnego mogą być dziedziczone. To tłumaczy, dlaczego niektóre osoby, mimo dobrej higieny, mają większe problemy z kamieniem.
3. Związek między kamieniem nazębnym, a ogólnym stanem zdrowia:
   • Coraz więcej badań wskazuje na związek między zdrowiem jamy ustnej, a ogólnym stanem zdrowia. W tym zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy i zapalenia stawów u osób z nieleczonym kamieniem nazębnym.
4. Wpływ diety na kamień nazębny:
   • Badania pokazują, że dieta bogata w produkty bogate w błonnik i niską zawartość cukrów może pomóc w redukcji tworzenia się kamienia nazębnego poprzez stymulację produkcji śliny, która pomaga neutralizować kwasy i usuwać resztki pokarmowe.

Często zadawane pytania (FAQ) 

• Czy usuwanie kamienia nazębnego boli?

Zabieg usuwania kamienia nazębnego nie jest bolesny. Podczas zabiegu skalingu może być odczuwalny pewien dyskomfort spowodowany wibracjami oddziałującymi na zęby. Ból może pojawić się w przypadku, gdy pod złogami kamienia pojawiła się próchnica lub u pacjentów z nadwrażliwością zębów. Warto o tym poinformować dentystę, aby mógł tak dopasować zabieg, by był on jak najbardziej odpowiedni i komfortowy dla pacjenta.

• Jak długo trwa zabieg?

Czas zabiegu różni się w zależności od kilku czynników, m.in. stanu jamy ustnej, czy ilości kamienia. Najczęściej zabieg usuwania kamienia nazębnego trwa pół godziny do godziny. Jeśli pacjent połączy kilka zabiegów, czas ten automatycznie się wydłuża. 

• Czy po usuwaniu kamienia można jeść?

Po zabiegu piaskowania lub skalingu może pojawić się tymczasowa nadwrażliwość zębów, a to skutkuje często dyskomfortem podczas jedzenia. Zaleca się, aby nie spożywać posiłków przez 2 godziny po zabiegu. Warto także zachować ostrożność podczas szczotkowania zębów i stosować się do zaleceń stomatologa.

Kamień na zębach to zmineralizowana płytka nazębna, która może powodować problemy z dziąsłami oraz zębami, jak np. próchnicza, czy paradontoza. Stomatolodzy rekomendują usuwanie kamienia nazębnego co najmniej raz w roku. Aby jak najdłużej podtrzymać ten efekt powinno się regularnie szczotkować zęby, nitkować je oraz używać płynu do płukania jamy ustnej.

Zapraszamy do zapoznania się z ofertą Naszego Rodzinnego Centrum Zdrowia Zduny 6 w Bydgoszczy, gdzie nasi specjaliści zadbają o zdrowy i piękny uśmiech Twój i Twojej rodziny.